سهم ۳ تا ۵ درصدی صنایع فرهنگی از تولید ناخالص داخلی جهان
تاریخ انتشار: ۳ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۷۴۸۹۱۵
صنایع فرهنگی و خلاق به سبب گستردگی و ویژگی‌هایی که دارند امکان خلق ارزش افزوده بالایی دارند و سهم این صنایع بین ۳ تا ۵ درصد تولید ناخلص داخلی اقتصاد جهانی را تشکیل می‌دهد. - اخبار اقتصادی -
خبرگزاری تسنیم؛ یکی از مسائل مهمی که در سال‌های اخیر در سطح جهانی مطرح می‌شود، مسئله صنایع فرهنگی و خلاق است. این صنایع به‌عنوان پیشران در توسعه برخی کشورها به کار گرفته می‌شود، چراکه به‌سبب گستردگی و ویژگی‌هایی که دارند امکان خلق ارزش افزوده بالایی دارند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
علاوه بر جنبه اقتصادی حاکم بر این صنایع باید به سایر وجوه آن نیز توجه داشت، مخصوصاً زمانی که در کشوری با فرهنگی غنی و اصیل ایرانی-اسلامی زندگی می‌کنیم. این صنایع طبق اسناد یونسکو به‌سبب دسترسی و عدالت همگانی در حوزه فرهنگ شکل گرفته‌اند تا علاوه بر ارزش آفرینی اقتصادی بتوانند در سطح گسترده میان مخاطبان توزیع شوند، پس نمی‌توان از ارزش‌های فرهنگی و اجتماعی آن غافل شد. به‌عبارتی باید توجه داشت محصولات فرهنگی و خلاقی که در سطح جهان تولید می‌شوند، توانایی انتقال و ترویج فرهنگ و سبک زندگی خاصی را نیز دارند و ممکن است حتی در بلندمدت منجر به سست شدن امنیت فرهنگی و تهاجم فرهنگی نیز بشوند. پس این صنایع می‌توانند در زمینه‌های فرهنگی و سیاسی نیز مورد استفاده قرار گیرند و ضرورت دارد سیاستگذاری دقیق و کارآمدی در رابطه با آن‌ها صورت پذیرد. این روزها شاهد آن هستیم که موج موسیقی کره‌ای، سریال‌های ترکی و کره‌ای و انیمه‌های ژاپنی چگونه بازار را در تسخیر خود در آورده و بر مخاطب اثر می‌گذارند. بنابراین نمی‌توان به این صنایع نگاه تک بعدی داشت و صرفاً اقتصادش را مدنظر قرار دهیم و از سایر ابعاد غافل شویم.
در کشور ما نیز همانند سایر کشورها ادبیات نظری این صنایع رایج شده و هم در زمینه پژوهشی و هم در عمل گام‌هایی برداشته شده است. اگرچه در سطح جهانی نسبت به کشورهای توسعه‌یافته و حتی کشورهای همسایه از نظر آماری نتوانسته‌ایم خوب ظاهر شویم، اما تلاش‌های زیادی صورت گرفته است. همچنین ضرورت دارد نهادهای متولی از تعدد سیاستگذاری به وحدت در سیاستگذاری برسند تا بتوان در طبقه‌بندی و ارائه نظام آماری حوزه صنایع فرهنگی و خلاق کارهای قابل استنادتری صورت داد. یکی از مهم‌ترین معضلات ما در این صنایع عدم وجود نظام آماری یکپارچه و کارآمد است. ما نیازمند حساب‌های اقماری حوزه فرهنگ هستیم. در زمینه طبقه‌بندی این صنایع اگرچه در سطح جهان نیز طبقه‌بندی‌های مختلفی نظیر یونسکو، آنکتاد، wipo، Dcms، دایره‌های متحدالمرکز و.. ارائه شده است و این امر طبیعی است اما ضرورت دارد بتوانیم به سمت تدوین یک مدل بومی ایرانی-اسلامی برای این صنایع در کشور گام برداریم، چرا که فرهنگ اصیل ایرانی-اسلامی هم در بعد دینی و هم ملی مولفه‌های فرهنگی و خلاق زیادی دارد که می‌تواند مورد توجه واقع شود. مسئله حمایت دولت از هنر و فرهنگ نیز در کشور تا حدودی مورد توجه قرار گرفته است، چرا که هنر و فرهنگ از باب ارزش‌های وجودی، میراث، اختیار و آموزش باید توسط دولت‌ها مورد حمایت قرار گیرند، زیرا هنر و فرهنگ به خودی خود ارزشمند هستند و باید برای نسل‌های آتی نیز آن‌ها را حفظ کرد و انتقال بین‌نسلی را تقویت کرد تا ارزش‌های ایرانی-اسلامی به فراموشی سپرده نشود.
حمایت همه‌جانبه مقصود است؟
طبیعتاً خیر! یکی از معضلاتی که در زمینه حمایت از فرهنگ و هنر مواجه هستیم شیوه حمایت است. ما دائم با شیوه یارانه‌دهی بدون ارزیابی و اثرسنجی مواجه بودیم تا بار حمایت را از دوش خود برداریم و بگوییم کار خود را کرده‌ایم، در حالی‌که نتایج پژوهش‌ها بیانگر آن است در دوره‌هایی که یارانه کتاب داده شده تأثیری در فروش کتاب‌ها یا افزایش نرخ مطالعه نداشته است. یا در صنعت سینما همینطور. کلی سازمان فرهنگی و هنری در زمینه هنر انقلاب اسلامی فعالیت می‌کنند اما آنگونه که باید اثربخشی نداشته اند و ضرورت دارد شیوه اعطای یارانه‌ها و حمایت‌ها با در نظر گرفتن میزان موفقیت و اثربخشی تولیدات درنظر گرفته شود. همچنین بسیاری از حمایت‌ها به اسم فرهنگ و به کام امور غیرفرهنگی انجام می‌شود، بدین معنا که باید بودجه‌ای صرف فرهنگ شود اما در عمل معلوم نیست این بودجه صرف چه امور سودآور دیگری شده است. نکته مهم دیگر عدم نظارت است، بدین معنا که افرادی که به منابع قدرت و ثروت نزدیکترند به اسم کار فرهنگی و مسئولیت اجتماعی شانس بیشتری برای کسب منابع دارند، اما اینکه چقدر صحیح و بهره‌ورانه آن را هزینه می‌کنند مشخص و شفاف نیست.
صنعتی شدن فرهنگ و هنر چه آثاری دارد؟
توجه به این نکته ضروری است که هرگاه سخن از صنعتی شدن می‌آید، رویکرد اقتصادی غلبه پیدا می‌کند. بدین معنا که هنر عامه‌پسند و نازلی تولید می‌شود که بتواند مخاطب بیشتری را جذب کند و نه تنها در زمین فرهنگی بودن بازی نکرده بلکه در مسیر تولید محتوای پادفرهنگی گام برداشته است. مشاهده آثار سینمایی اکران شده در دهه‌های اخیر در سینمای ایران و میزان فروش برخی فیلم‌های صدر جدول نسبت به سایر فیلم‌ها نشان از این دارد که شاخص‌ها و ذائقه‌ها به سمت آثار بی‌محتوا و طنزی سوق پیدا کرده که تناسبی با فرهنگ اصیل ایرانی-اسلامی ما ندارد. اگر شاخص‌هایی نظیر احترام به والدین، توجه به ارزش‌های ملی و دینی و تحکیم خانواده و... و در مقابل شاخص‌هایی نظیر شوخی‌‌های جنسیتی، الفاظ ناشایست، استفاده از سیگار و کمرنگ شدن مأمن خانواده و... را در مقابل هم قرار داده و فیلم‌ها را بررسی کنیم به خوبی نتایج نشان از تغییر محتواهای پرفروش و دارای گیشه در سال‌های اخیر دارد.
نکته پایانی
در مجموع باید به این نکته توجه داشت که صنایع فرهنگی و خلاق گستره وسیعی دارند و از موسیقی، سینما، تلویزیون، تبلیغات و پویانمایی گرفته تا گردشگری، صنایع دستی، معماری و صنعت مد و... را شامل می‌شود، بنابراین در گام نخست برای توسعه این صنایع باید به صنایعی توجه داشته باشیم که پتانسیل بالاتری در آن داریم. از جمله آن می‌توان به صنایع دستی کشورمان اشاره کرد یا حوزه گردشگری که با حل مسئله روادید گردشگری با کشورهای همسایه، بهبود احیاء کاروانسراها و توسعه صنعت گردشگری سلامت و گردشگری زیارت می‌تواند رونق بگیرد. همچنین اکران برخی پویانمایی‌ها در سال‌های اخیر هم در کشور و هم در ساحت جهانی نشان از این دارد که در این زمینه نیز انگیزه و تخصص لازم در کشور وجود دارد و می‌توان با تولید آثار مختلف علیرغم کسب درآمد، در راستای صادرات فرهنگی و ترویج فرهنگی ایرانی گام برداشت. در نهایت امیدوارم کشور عزیزمان در زمینه صنایع فرهنگی و خلاق به موفقیت‌های جهانی دست یابد که علاوه بر رشد اقتصادی و ارزآوری شاهد افزایش صادرات فرهنگی و کاهش تهاجم فرهنگی نیز باشم.
* محمد وجدانی، کارشناس اقتصادی
انتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: صنایع فرهنگی و خلاق ایرانی اسلامی سطح جهان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۷۴۸۹۱۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
برنامه‌های وزارت صمت در حوزه صنایع خلاق موجب جهش تولید می شود
به گزارش خبرگزاری مهر محمدرضا زارع برزشی با اشاره به انتخاب شعار سال از سوی مقام معظم رهبری افزود: نکته مهمی که در انتخاب شعار سال وجود دارد این است که تاکید رهبری بر مشارکت محسوس مردم در اقتصاد است؛ یعنی روابط حاکم بر اقتصاد به مردم واگذار شده و دولت نباید در اجرای اقتصاد دخالت کند بلکه اقتصاد توسط مردم و نهادهای مردمی باید اداره شود و دولت نقش تسهیل کننده داشته باشد، در همین راستا با توجه به اینکه مرکز ملی صنایع خلاق و فرش ایران رشته فعالیت‌های مهمی را در افزایش مشارکت مردم و اشتغال در خود جای داده، وظیفه خطیری دارد و بر همین اساس برنامه‌های سال ۱۴۰۳ خود را چیده است.
وی در ادامه خاطر نشان کرد: بهترین روش برای مشارکت‌پذیری مردم در تولید فعال کردن تعاونی‌هاست و همچنین در بخش صادرات نیز می‌توان از کنسرسیوم‌های صادراتی بهره مند شد. مردم زمانی در اقتصاد مشارکت می‌کنند که اقتصاد شفاف شرایط مساعد و امنیت اقتصادی فراهم باشد و فضای امن کسب و کار را به طور ملموس حس کنند و بدانند در صورت ورود به اقتصاد سرمایه‌هایشان را از دست نمی‌دهند که این مهم در حوزه صنایع خلاق با شفافیت بیشتری روبروست.
سرپرست مرکز ملی صنایع خلاق و فرش ایران بیان کرد: امروزه در جوامع صنعتی و توسعه یافته با گسترش و پیشرفت تکنولوژی در زمینه‌های مختلف علمی و فناوری و شدت گرفتن رقابت در حوزه‌های مختلف صنعتی، تولیدی و خدماتی به منظور ایجاد توان رقابتی، ماندگار بودن و جلوگیری از عقب ماندگی علمی و صنعتی از سایر جوامع و رقبا نیاز جدی به مقوله خلاقیت و نوآوری و استفاده حداکثری از علم و دانش روز برای پیشبرد صنایع، افزایش تولید، ایجاد اشتغال و در نهایت خلق ثروت احساس می‌گردد.
ایشان در ادامه افزود؛ عنصر خلاقیت در راستای تقویت صنایع و ایجاد کسب کارها و تولید محصولات نوین جز در سایه تعامل جدی و مؤثر دستگاه مربوطه اعم از دانشگاه‌ها، مراکز علمی، واحدهای صنعتی و دانش بنیان و دستگاه متولی سیاست گذاری و حمایت کننده و قانون گذار میسر نخواهد بود.
بنا به اعلام سرپرست مرکز ملی صنایع خلاق و فرش ایران در حال آمار واحدهای تولیدی نسبت به سال گذشته بر اساس رشته فعالیت‌های اصلی مرکز رشد داشته است و در رشته فعالیت طلا، نقره، جواهر و بدلیجات با ۷ درصد افزایش، در رشته فعالیت اسباب بازی و سرگرمی با ۱۰ درصد افزایش، در رشته فعالیت تجهیزات و البسه ورزشی در سه بخش تجهیزات ورزشی با ۷ درصد افزایش، توپ‌های ورزشی با ۱۱ درصد افزایش و چمن مصنوعی با ۵۰ درصد افزایش و در حوزه فرش دستباف با ۱۱ درصد رشد تولید روبرو بودیم.
محمدرضا زارع برزشی با بیان برخی از برنامه‌ها و اقدامات دفتر صنایع خلاق و ورزشی در سال ۱۴۰۲ از تدوین برنامه راهبردی در حوزه تخصصی اسباب بازی و سرگرمی، تدوین برنامه راهبردی در حوزه تخصصی طلا، نقره و جواهر و تدوین برنامه راهبردی در حوزه تخصصی البسه و تجهیزات ورزشی خبر داد و خاطر نشان کرد: در تنظیم هر یک از این برنامه‌های راهبردی نظرات گروه‌های مختلف در بخش‌های دولتی، خصوصی و انجمن‌ها که با این رشته فعالیت‌ها مرتبط هستند؛ در طی جلسات کارشناسی اخذ شده است و برنامه راهبردی هنر-صنعت فرش دستباف نیز به زودی با همین مدل رونمایی خواهد شد.
وی در ادامه همچنین از برنامه‌ها و اقدامات این مرکز در سال ۱۴۰۳ برای رشد تولید و مبارزه با کالای تقلبی و قاچاق در حوزه اسباب‌بازی، فلزات گرانبها و جواهرات، تجهیزات و البسه ورزشی و فرش دستباف اشاره کرد و افزود: ساماندهی کد تعرفه و آیسیک این مرکز در رشته فعالیت‌های تعریف شده، پیگیری جدی طرح درج کد شناسه و رهگیری بر روی محصولات، کنترل صادرات و واردات به وسیله وضع قوانین تشویقی در کشور خبر داد.
محمدرضا زارع برزشی مدیرکل در خاتمه گفت؛ کشورهایی که به اهمیت استراتژیک صنایع خلاق پی برده و اقدامات متناسبی را در این خصوص به انجام رساندند امروزه از نظر اقتصادی و همچنین نفوذ فرهنگی در سطح بین المللی، موقعیت ممتازی دارند وکشورهایی که به دلایل مختلف اعم از ایدئولوژیک، سیاسی، اهداف اقتصادی کوتاه مدت یا حتی ماهیت فرهنگی، از صنایع خلاق خود حمایت نکرده‌اند؛ امروز گرفتار هجوم محصولات و محتواهای فرهنگی بیگانه شده‌اند و در معرض همه گونه پیامدهای جدی آن همچون به خطر افتادن هویت فرهنگی و پرداخت هزینه‌های سنگین بابت حق تکثیر (کپی رایت) یا فشار برای ایجاد مانع در برابر واردات فرهنگی قرار گرفته‌اند و بدین سبب چه از لحاظ اقتصادی و چه از لحاظ فرهنگی در معرض خطر انزوا قرار دارند.
کد خبر 6090372
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»